Edgar Allan Poe Kimdir? Edebi Kişiliği,Edgar Allan Poe Biyografisi
Edgar Allan Poe,19 Ocak 1809 tarihinde Amerika'nın Massachusetts eyaletinin başkenti olan Boston'da dünyaya gelmiştir.Annesi Elizabeth Aenold Hopkins ve babası David Poe profesyonel tiyatro oyuncusuydular.Edgar üç kardeşten ikincisi olarak dünyaya gelmiştir.Babası Edgar henüz 1 yaşındayken evi terkeder,annesi ise 1811 yılında verem yüzünden hayatını kaybeder.Öksüz ve yetim kalan Edgar'ı İskoç bir tütün tüccarı olan John Allen ve eşi Frances sahiplenir.Allan ailesi onu sadece himayesi altına alır,hiçbir zaman resmi olarak evlat edinmez.Diğer 2 kardeşi farklı ailelere verilir.
Üvey annesi ile çok iyi anlaşan Poe,üvey babasıyla sürekli anlaşmazlık yaşar.1815 yılında ailesi ile birlikte İngiltere'ye gider ve özel okullarda okur.1815 yılında Londra'ya yerleştikten 1 yıl sonra Chelsea'da yatılı bir okula gönderilir.Bu okula gönderildiğinde henüz altı yaşındadır.1818 yılında başka bir yatılı okula gönderilir.1820 yılında aile Virginia'ya döner ve Poe eğitimine burada devam eder.
Virginia Üniversitesi'nde Latince eğitim alacağı Klasik ve Modern Diller bölümüne girer.Öğrenci olduğu yıllarda kumar ve alkol ile tanışır.Babası ile arası açık olduğu için okuduğu dönemde ailesinden yeterli desteği alamaz ve içkiye olan düşkünlüğü yüzünden kumar oynamaya başlar ve kaybeder.Babasına gider ama babası kumar borcunu ödemez.Bunun üzerine üniversiteyi bırakır ve henüz 18 yaşında olmasına rağmen 22 yaşında olduğunu söyleyerek Amerika Birleşik Devletleri ordusuna katılır.Orduya katıldığı yıl sadece 50 adet basılan ve hiç ilgi görmeyen ''Bir Bostonlu'dan'' isimli şiir kitabı çıkar.1830 yılında West Point Harp Akademisi'ne girer ama 3 ay içerisinde içkiye ve kumara olan bağımlılığı yüzünden akademiden atılır.Bunun üzerine arası daha da açılır. Zaten üvey annesi de ölmüş olduğu için daha fazla babasıyla yaşamak istemez ve Baltimore'da yaşayan halasının yanına taşınır.Bu dönemde bazı dergilere kısa öyküler yazar.
1831 yılında kardeşlerinden birini kaybeder.Bunun üzerine kendisini yazmaya verir ve bir yarışmaya 5 hikayesini yollar ve 1933 yılında edebi dergi yarışmasında birinci olur.1834 yılında üvey babası John Allan ölür ama zengin bir tüccar olmasına rağmen Edgar'a servetinden hiçbir şey bırakmaz.Ertesi yıl bir dergide editör olur ve hayatını düzene sokar.1836 yılında,27 yaşındayken kendisinden 14 yaş küçük olan kuzeni Maria Clemm ile evlenir.Editörlük yaptığı dergide kavgacı tutumu nedeniyle sorunlar yaşar ve 1837 yılında dergiden ayrılır.Ailesini alır,önce New York'a,daha sonra Philadelphia'ya gider ve başka dergilerde editörlük yapmaya devam eder.Ertesi sene ilk öykü kitabı ''Tales of The Grotesque and Arabesque'' yayımlanır.1843 yılında düzenlenen bir edebiyat yarışmasında ödül kazanır ve yazarlığını pekiştirir.1844 yılında tekrar New York'a döner ve 1845 yılında editörlük yaptığı bir derginin sahibi olur.Bu dönemlerde iddialara göre katıldığı bir partide şair Frances Sargent Osgood ile tanışır.Virginia,Frances'in uyarladığı çocuk kitaplarını çok sever ve Frances'e hayrandır.Bunun üzerine Virginia Frances'i evlerine davet ederler.Poe,Frances'in ruh eşi olduğunu düşünür ve onu da buna ikna etmeye çalışır.Aralarında bir ilişki yaşamaya başlar.İddiaya göre karısı Virginia o sıralarda verem olduğunu bilmektedir.Öleceğinin farkında olduğu için ve Edgar'ın yalnızlıktan korkan bir adam olduğunu bilmesi nedeniyle bu ilişkiye bir şey demez ve bu durumu kabullenir.
Poe,editör olmasına rağmen gazeteyle anlaşamaz,ağır eleştirilere maruz kalır ve bazı yazar ve şairler tarafından sevilmez.Alkol sorunu hala devam etmektedir ve karısının öleceğini bilir.Frances ona bunları unutturmaktadır.Hatta bir dönem Frances sayesinde içki içmeyi bıraktığı söylenmektedir.Frances'in üçüncü kızı Fanny Fay'in Edgar'ın çocuğu olduğu iddia edilmektedir.Ancak yazarın sevenleri ve yazarla ilgili araştırma yapan insanlar,aralarında aşk olmadığını,sadece şiirleri üzerinden platonik bir aşk yaşadıklarını söylemektedirler.
1845 yılında çok ses getiren ''Kuzgun'' adlı şiiri yazar ve aradan 2 yıl geçtikten sonra Virginia ölür.Eşinin ölümünden sonra hayatı rayından çıkar,daha çok içki içmeye başlar ve yardımcı editör olarak girdiği işinden alkol bağımlılığının kontrol edilemez bir seviyeye gelmesi sonucunda son verilir.Çocukluk aşkı olarak bilinen,kendisi gibi dul olan Elmira Royster Shelton ile 1849 yılında nişanlanır.Eylül ayında yaptığı bir yolculuk sırasında ortadan kaybolur ve kendisinden 5 gün boyunca haber alınamaz.5 günün ardından bir barın önündeki kaldırımda baygın bir şeklilde bulunur.Bulunduğu sırasında üzerinde kendisine ait kıyafetler bulunmamaktadır.Hastaneye kaldırılır ve bulunduktan 4 gün sonra,7 Ekim 1849 tarihinde ölür.''Delirium Tremens'' krizi yüzünden öldüğü düşünülmektedir. Fakat bir çete tarafından kaçırılarak alkolle zehirlendiğini söyleyen bir çok iddia ortaya atılmıştır.8 Ekim'de Westminster Presbiteryen Mezarlığı'na gömülür.Ölürken Reynolds diye sayıkladığı söylenir ama Reynolds'un kim olduğu bilinmemektedir.
1949 yılından 2009 yılına kadar Edgar Allan Poe'nun her ölüm yıldönümünde mezarına bir ziyaretçi gelir.Eşi ve halasıyla yattığı mezara 3 gül ve 1 şişe Fransız konyağı bırakır.Bu geleneği 2009 yılına kadar sürdürür.Bu kişinin kim olduğu bilinmemektedir.
Edebi Kişiliği
Edgar Allan Poe,Amerikan Edebiyatı'nın en tuhaf ve büyüleyici kişisi olarak kabul edilir.Hatta sadece yazarlık yaparak geçinen tek Amerikan olduğu söylenir.Fantastik öyküyü halka sevdiren kişinin Edgar olduğu iddia edilir.Korku,bilimkurgu ve polisiye edebiyatının gelişmesinde öncül bir rol üstlenmiştir.Edebiyat dünyasına şiir yazarak girmiştir fakat ilk başta yazdığı şiirler beğenilmemiş,bu da Edgar'ın düz yazıya yönelmesine neden olmuştur.Yazdığı düz yazı eserleri daha çok dikkat çekmiştir.
1837 yılında ilk öykü kitabı ''Arthur Gordon Pym'nin Hikayesi'' ile ismini duyurmuştur.Bu kitap bilimkurgu türünün öncüsü olarak kabul edilmektedir.Ligeia,Morella,Karakedi kara mizah anlayışı ile yazılmış olan başyapıtlar olarak kabul edilir.1845 yılında yazdığı ''Kuzgun'' ve ''Anabel Lee'' şiirleri kendisini şair olarak kanıtlamasına olanak sağlamıştır.Kuzgun şiiri en ünlü şiiri olmasına rağmen,bu şiirden hiç para kazanamamıştır.Telif haklarının ne olduğunu bilmiyordu.Şiirini bir gazetede bastırdıktan sonra şiir her gazetede yayımlanmaya başladı.
Şiirlerinde,cennet,cehennem,şeytan,melek,ölüm gibi konulara çok fazla ilgi duyduğu görülmektedir.Gotik edebiyata tutkundur ve bu tutkunluk ona ölüm düşüncesinden gelir.Polisiye ve Gotik edebiyatını birbirine bağlar.Dedektiflik ve sır,öykülerinde sıklıkla yer verdiği konulardır.Bu sayede Polisiye türünün öncüsü sayılmaktadır.Hatta Polisiye türünde roman veya öykü yazan çoğu yazarın ilham aldığı kişinin Edgar Allan Poe olduğu söylenmektedir.Dünyadaki ilk dedektiflik öyküsü olan ''Morgue Sokağı Cinayetleri''ni yazmıştır.
Eserlerinde yer alan karakterler,Poe'nun hayatından izler taşır.Pek çok hikayesinde yer verdiği karakterler genellikle içki problemi yaşayan insanlardır.Hikayelerine karamsarlık hakimdir.Bunun nedeninin,aradığı aşkı bulamamış olması,sefalet içinde yaşadığı bir hayatı olması,ailesini küçük yaşta kaybetmiş olmasından kaynaklandığı söylenmektedir.
ANNABEL LEE
Senelerce senelerce evveldi
Bir deniz ülkesinde
Yaşayan bir kız vardı bileceksiniz
İsmi:Annabel Lee
Hiçbir şey düşünmezdi sevilmekten
Sevmekten başka beni
*''Gereksiz derinlik,düşünceyi bulandırır,zayıflatır.Gözlerimizi ayırmadan bakarsak,Çobanyıldızı bile gökyüzünden silinip görünmez olur.''
*''İnsanın mükemmelliğine dair hiçbir inancım yok.Bence insan,insanlık üzerinde takdire değer bir nebze bile emeğe sahip değildir.''
*''Tam bir yolcuydum,kötü ruh gibi peşimi bırakmayan huzursuzluğumdan başka bir yolculuk sebebim yoktu.''